ترموکوپل چیست

 

ترموکوپل چیست ؟ یکی از ابزارهای بسیار پرکاربرد در انجام اکثر پروژه ها می باشد. ترموکوپل در حقیقت نوعی مواد الکتریسیته می باشد. ترموکوپل از دو ف نا همسان ساخته می شود که به هم متصل شده باشند. 

 

ترموکوپل چیست

با رسیدن حرارت به محل اتصال این دو ف، جریان بسیار ضعیفی از محل اتصال تولید می شود و به سمت سیم ها، جریان می یابد. با بالا تر رفتن دمای محل اتصال دو ف، ولتاژ تولیدی افزایش می یابد و در حقیقت ترموکوپل در هر دما، ولتاژ معینی تولید می کند و در نتیجه در صورتی که بتوانیم این ولتاژ را به صورت دقیق اندازه گیری کنیم، قادر خواهیم بود دمای محل اتصال را به صورت دقیق اندازه گیری کنیم. ولتاژ تولید شده توسط ترموکوپل بوسیله ترمومتر به دما تبدیل می شود.

مزایای ترموکوپل چیست

از مزایای آن ها می توان به سادگی، قیمت مناسب، استحکام و دوام بالا جهت مصارف صنعتی و دقت مناسب اشاره کرد. محدوده اندازه گیری دما توسط ترموکوپل ها وسیع بوده و در شرایط محیطی متفاوت قابل استفاده می باشند. ترموکوپل ها دارای سرعت پاسخ دهی خوبی بدلیل ثابت زمانی کوچک می باشند. از معایب ترموکوپل ها، غیر خطی بودن، تماسی بودن (در معرض اغتشاش و شوک و …)، دقت متوسط را می توان نام برد. جهت استفاده ترموکوپل در مکان هایی که لرزش یا ضربه وجود دارد برای محافظت از سنسور از روکشی بنام ترموول یا غلاف استفاده می شود که باعث کاهش سرعت پاسخگویی می شود. از مزایای ترموکوبل می توان به دقت بالای آن و وسیع بودن محدوده کاری آن اشاره نمود به طوری که ترموکوپل ها قادرند دماهایی بین ۱۸۰- تا ۱۸۰۰ سانتی گراد را اندازه گیری نمایند.

نحوه کار ترموکوپل چیست

ترموکوپل ها انواع مختلفی دارند که تفاوت آن ها در نوع آلیاژهای به کار رفته در آن ها و محدوده دمایی عملکرد آن ها می باشد. برای مثال ترمو کوپل در تیپ های B، J، K، S و… موجود می باشند که با توجه به نوع ترمو کوپل، برای اندازه گیری دما باید از ترمومتر مناسب آن استفاده نمود.

ترموکوپل ها برای مدت زمان زیادی است که جزء بهترین روش های اندازه گیری دما به حساب می آیند. ترموکوپل ها در صنعت نیز کاربرد فراوان دارند مانند اندازه گیری کردن دمای کوره ها، دمای دودکش، قطع کن گاز شومینه و اجاق گازها، اندازه گیری دمای سیستم های تولید کننده دارو و مواد غذایی و…

ترموکوپل چیست 2

انواع ترموکوپل چیست

ساختمان ترموکوپل ها با استفاده از اتصال یک ف و آلیاژ تولید می شوند و با همین مکانیزم ساده قادر به اندازه گیری دما به راحتی در رنج وسیعی از 270- تا حدود 1800 درجه می باشند. ترموکوپل ها انواع مختلفی دارند که طبق جنس ف و آلیاژ آن به شش دسته ذیل تقسیم می شوند.

ترموکوپل نوع K :

این ترموکوپل از سیم فی Ni-Cr  (به نام تجاری کرومل  Chromel ) و  Ni-Al (به نام تجاری آلومل  Alumel) ساخته می شود. این ترموکوپل ارزان قیمت است و یکی از پرکاربردترین و متداولترین نوع ترموکوپل ها می باشد.  رنج عملکرد دمایی آن بین −250 C و1300 C  (این رنج مطلق نیست و بسته به سازنده و نوع ظاهری آن متفاوت خواهد بود بطور مثال ترموکوپل های سیمی شکل نوع K رنج 40- تا 250 درجه می باشد و نوع میله ای آن قادر به اندازه گیری تا محدوده 1300 درجه هستند). حساسیت ترموکوپل تیپ K تقریبا 41  V/C  است و معمولا در دماهای بالا مورد استفاده قرار می گیرد. ترموکوپل نوع K بخاطر استفاده از مس خاصیت ضد اکسیداسیون دارد لذا در کوره ها که اکسیداسیون رخ می دهد مناسب است.

ترموکوپل نوع J :

این ترموکوپل از ف آهن ( Fe ) و آلیاژهای مس- نیکل Cu-Ni (کنستانتان Constantan  )  ساخته می شود. رنج دمایی این ترموکوپل بین -180C  و 800C است. به دلیل احتمال اکسید شدن آهن این ترموکوپل، در صنایع قالب ریزی پلاستیک استفاده می شود. حساسیت ترموکوپل نوع J ، به اندازه ی 51 V/Cاست. در ترموکوپل نوع J به علت وجود آهن در مکانهایی که امکان اکسیداسیون وجود دارد بهتر است استفاده نشود.

ترموکوپل نوع  :

این ترموکوپل با استفاده از فات Ni-Cr (کرومل) و Cu-Ni (کنستانتانConstantan ) ساخته می شود. رنج عملکرد دمایی آن، بین −40 C و 900C است. این ترموکوپل با 62 V/C  بیشترین حساسیت را دارد و می توان از آن در کاربردهای خلاء و مواردی که سنسور در آن حفاظت نشده، استفاده کرد.

ترموکوپل نوع T :

این ترموکوپل از مس Cu و آلیاژ Cu-Ni  (کنستانتان Constantan) ساخته می-شود. رنج عملکرد دمایی این نوع ترموکوپل، بین −250 C و 400C  است. این ترموکوپل نسبتا ارزان و برای کاربردهای با دمای پایین مناسب است و در برابر رطوبت مقاوم است. حساسیت این ترموکوپل، 46 V/C  است. ترموکوپل نوع T در صنعت به دلایل زیر بیشتر مورد استفاده می گیرد :

  •   نسبت به تمام انواع ترموکوپل خطی تر است 

  •   رنج درجه حرارت مناسبی دارد 

  • همچنین از حساسیت خوبی برخوردار است

ترموکوپل نوع N :

این ترموکوپل از فهای Ni-Cr-Si (به نام تجاری نیکروسیل) و Ni-Si-Mg (به نام تجاری نیسیل  Nisil) ساخته می شود. محدوده دمائی آن بین -270C و +1300 C  است. حساسیت این ترموکوپل، 30 V/C  است و معمولا در دماهای بالا مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین تحمل این سنسور در برابر اکسید شدن در دماهای بالا بهتر نوع K می باشد.

ترموکوپل نوع S و R و B :

این ترموکوپل ها با استفاده از Pt-Rh (پلاتین – رادیوم) با ترکیبات مختلف ساخته می شود (تفاوت این سه نوع در میزان پلاتین آنهاست). قیمت آنها بالا و حساسیت آن بسیار کم و در حدود10  V/C  و محدوده دمایی آن تقریبا  -50 C و +1750 C است. انواع این ترموکوپل ها در اندازه گیری با دمای بالا بطور مثال در صنعت شیشه و فولاد به کار می روند.

ترموکوپل تایپ R

در انتخاب ترموکوپل چه مواردی باید رعایت گردد :

  •  رنج دمائی کارکرد ترموکوپل
  •  تیپ ترموکوپل
  •  طول ترموکوپل
  •  جنس غلاف ترموکوپل
  •  امکان داشتن خروجی ۴ تا ۲۰ میلی آمپر برای ترموکوپل
  •  دقیق بودن ترموکوپل و کلاس دقت آن
  •  نوع سرامیک به کار برده شده در ترموکوپل

 

 

لینک های مرتبط :

سنسور PT100 / ساخت PT100 / 

ساخت ترموکوپل / ترموول / سوئیچ دما / گیج دما / Thermocouple


مشخصات

آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها